Hayagriva Jayanti
1హయగ్రీవ జయంతి – జ్ఞాన సముద్రుని వందనం
శ్రావణ పౌర్ణమి రోజున భారతీయులు రాఖీ పండుగను ఘనంగా జరుపుకుంటారు. అయితే ఈ రోజు మరో ప్రత్యేకత కూడా ఉంది. అదే జ్ఞాన సముద్రుడు, హయగ్రీవ స్వామి జయంతి. హయగ్రీవ స్వామి అంటే సాక్షాత్తు విష్ణుమూర్తి అవతారమే.
హయగ్రీవుడు ఎవరు?
హయగ్రీవుడు అంటే గుర్రపు తల ఉన్నవాడు అని అర్థం. పురాణాల ప్రకారం, మధుకైటభులు అనే రాక్షసులు వేదాలను దొంగిలించారు. వాటిని తిరిగి తెచ్చేందుకు విష్ణుమూర్తి హయగ్రీవ అవతారం ధరించి, రాక్షసులను సంహరించాడు. అందుకే ఆయనను జ్ఞాన ప్రదాతగా భావిస్తారు.
హయగ్రీవ జయంతి ప్రాముఖ్యత:
హయగ్రీవ స్వామిని పూజించడం వల్ల విద్య, ఐశ్వర్యం, ఆయుషు, అధికారం లభిస్తాయి. భూ వివాదాలు పరిష్కారమవుతాయి. న్యాయ పోరాటాల్లో విజయం సిద్ధిస్తుంది. ముఖ్యంగా విద్యార్థులకు హయగ్రీవ స్వామి అనుగ్రహం ఎంతో అవసరం. శత్రువుల నుండి రక్షణ కూడా లభిస్తుంది.
హయగ్రీవ స్వామిని ఎలా పూజించాలి?
- శ్రావణ పౌర్ణమి రోజు ఉదయం స్నానం చేసి శుభ్రమైన దుస్తులు ధరించాలి.
- పూజా స్థలాన్ని శుభ్రం చేసి హయగ్రీవ స్వామి విగ్రహాన్ని ప్రతిష్ఠించాలి.
- పూలమాల, కుంకుమ, నైవేద్యం సమర్పించాలి.
- హయగ్రీవ స్వామికి ప్రీతికరమైన పూలు తెలుపు రంగు వాటివే.
- ‘ఓం హయగ్రీవ నమః’ మంత్రాన్ని జపించాలి.
- వీలైనంత ఎక్కువసార్లు హయగ్రీవ స్తోత్రాన్ని పఠించాలి.
హయగ్రీవ స్తోత్రం
జ్ఞానానంద మయం దేవం, నిర్మలాస్ఫటికాకృతమ్
ఆధారం సర్వ విద్యానాం, హయగ్రీవ ముపాస్మహే
హయగ్రీవ జయంతి తేదీ & సమయాలు
ఈ సంవత్సరం హయగ్రీవ జయంతి 2025 ఆగస్టు 9 సోమవారం నాడు జరుపుకుంటారు.
- పూర్ణిమ తిథి ప్రారంభం – ఆగస్టు 08, 2025 మధ్యాహ్నం 02:12 గంటలకు
- పూర్ణిమ తిథి ముగింపు – ఆగస్టు 09, 2025 మధ్యాహ్నం 01:24 గంటలకు
Hayagriva Jayanti History
శ్రీ మహావిష్ణువు విజయగాధా పరంపరలలో హయగ్రీవావతారంలో జరిగిన విజయం విశేషంగా చెబుతారు. పూర్వం ఓసారి హయగ్రీవుడు అనే ఓ రాక్షసుడు దేవిని గురించి తీవ్రంగా తపస్సు చేశాడు. ఆ తపస్సుకు మెచ్చిన దేవి వరం కోరుకొమ్మన్నప్పుడు తనకు మరణం లేకుండా చూడమన్నాడు. అయితే అది ఆమె సాధ్యపడదని చెప్పినప్పుడు హయగ్రీవం (గుర్రపు తల) ఉన్నవాడి చేతిలో మాత్రమే తనకు మరణం వచ్చేలా అనుగ్రహించమన్నాడు. ఆమె ఆ రాక్షసుడిని అనుగ్రహించి అంతర్థానమైంది. ఆ వరంతో ఆ రాక్షసుడు దేవతలను ముప్పతిప్పలు పెడుతుండేవాడు.
విష్ణుమూర్తి ఆ రాక్షసుడిని యుద్ధంలో నిరంతరం ఎదిరిస్తున్నా ఫలితం లేకపోయింది. చివరకు శివుడు ఓ ఉపాయాన్ని పన్నాడు. శ్రీ మహావిష్ణువు ధనుస్సుకు బాణాన్ని సంధించి ఉంచి విపరీతమైన అలసట కలిగి అగ్రభాగాన వాలి నిద్రపోయాడు. ఆయనను నిద్రలేపటానికి దేవతలెవరికీ ధైర్యం చాలలేదు. అయితే ఆ దేవతలంతా ఓ ఆలోచనకు వచ్చి వమ్రి అనే ఓ కీటకాన్ని పంపి ధనుస్సుకున్న అల్లెతాడును కొరకమని చెప్పారు. అలా చేస్తే తాడు వదులై విల్లు కదలి విష్ణువుకు మెలకువ వస్తుందన్నది వారి ఆలోచన. అయితే ఆ పురుగు తాడును కొరకగానే దేవతలు ఊహించని విధంగా వింటికి ఉన్న బాణం విష్ణువు మెడకు తగిలి ఆ దెబ్బకు విష్ణువు తల ఎటో ఎగిరి వెళ్ళింది.
దేవతలు అంతటా వెదికారు కానీ ఆ తల కనిపించలేదు. బ్రహ్మదేవుడు వెంటనే దేవిని గురించి తపస్సు చేశాడు. అప్పుడామె ప్రత్యక్షమై ఒక గుర్రపు తలను తెచ్చి విష్ణుమూర్తి శరీరానికి అతికించమని చెప్పింది. దేవతలు అలాగే చేశారు. ఆ హయగ్రీవం అతికిన విష్ణుమూర్తిలో మళ్ళీ జీవం వచ్చి లేచాడు. ఆ లేచిన రోజే శ్రావణ పూర్ణిమ. ఆ తర్వాత హయగ్రీవుడుగా మారిన విష్ణుమూర్తి రాక్షసుడిని సులభంగా జయించాడు. దేవీ శక్తి మహిమను, శ్రీ మహావిష్ణు తత్వాన్ని ఈ కథ తెలియచెప్తుంది. అందుకే శ్రావణ పూర్ణిమ నాడు హయగ్రీవ జయంతి కూడా జరపడం కనిపిస్తుంది.
ముగింపు:
హయగ్రీవ జయంతి రోజున జ్ఞాన సముద్రుడు హయగ్రీవ స్వామిని భక్తితో పూజించడం వల్ల అపారమైన ఆధ్యాత్మిక ప్రయోజనాలు లభిస్తాయి. విద్య, బుద్ధి, వివేకం పెరుగుతాయి. జీవితంలో విజయం సాధిస్తారు.
Related Posts
Sri Vishnu Ashtottara Shatanamavali in English | Sri Vishnu Stotra
https://hariome.com/2023-festival-calendar/
